Το Ρίσκο

Η έννοια του ρίσκου στις αγορές

Εισαγωγή

Η κοινή λογική και η καθιερωμένη θεωρία λένε: «Μεγαλύτερες αποδόσεις απαιτούν μεγαλύτερο ρίσκο».

Ο Sophos αποδεικνύει ότι αυτό είναι μύθος. Δεν αυξάνει το ρίσκο· αυξάνει την απόδοση. 

Η χρηματοοικονομική θεωρία (CAPM, MPT) συνδέει το προσδοκώμενο κέρδος με τη μεταβλητότητα και την ανάληψη μεγαλύτερου κινδύνου. Στην πράξη, ο επενδυτής θεωρείται ότι πρέπει να δεχθεί μεγαλύτερες διακυμάνσεις και πιθανές απώλειες για να διεκδικήσει μεγαλύτερη απόδοση. Πρόκειται για τον κανόνα Risk–Return Tradeoff. 

Η ανατροπή του Sophos

1. Σταθερό ρίσκο (R)
   – Το ρίσκο δεν είναι η μεταβλητότητα, αλλά η απόσταση Entry–Stop.
   – Είναι γνωστό εκ των προτέρων και παραμένει αμετάβλητο σε κάθε συναλλαγή.

2. Γεωμετρικές αποδόσεις
   – Μέσω συνεχούς ενίσχυσης θέσης, κάθε επιτυχημένη τάση πολλαπλασιάζει την απόδοση χωρίς να αυξάνει το συνολικό ρίσκο.
   – Το downside είναι περιορισμένο, το upside εκθετικό.

3. Συνεχείς ευκαιρίες
   – Η λογική του Sophos εφαρμόζεται σε πλήθος προϊόντων και χρονικών πλαισίων.
   – Οι ευκαιρίες δεν είναι σπάνιες· είναι σταθερή ροή μέσα από την ευρεία αγορά.

Στις περισσότερες συζητήσεις για τις χρηματοοικονομικές αγορές, η λέξη «ρίσκο» ακούγεται σχεδόν πάντα με αρνητική χροιά. Για τον μέσο άνθρωπο, ρίσκο σημαίνει απώλεια, τζόγος, ανασφάλεια. Στην πραγματικότητα, το ρίσκο δεν είναι εχθρός· είναι εργαλείο. Είναι το μέτρο με το οποίο αξιολογούμε τις πιθανότητες και οργανώνουμε τις αποφάσεις μας. Χωρίς ρίσκο δεν υπάρχει κέρδος, και χωρίς συνειδητή διαχείριση του ρίσκου δεν υπάρχει στρατηγική.

Το Sophos χτίστηκε πάνω σε αυτήν ακριβώς την αρχή: το ρίσκο είναι η πρώτη μεταβλητή που καθορίζεται. Το κέρδος έρχεται μόνο ως συνέπεια.

Ρίσκο vs Τζόγος

Η μεγάλη παρανόηση είναι η ταύτιση του ρίσκου με τον τζόγο. Ο τζόγος σημαίνει να ποντάρεις στα τυφλά, χωρίς κανόνες, χωρίς μέτρηση. Το ρίσκο στις αγορές, όταν μετριέται και ελέγχεται, λειτουργεί με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο: προστατεύει το κεφάλαιο και επιτρέπει τη μακροχρόνια κερδοφορία.

Παράδειγμα:

• Στον τζόγο, βάζεις 100 ευρώ και ελπίζεις.

• Στις αγορές με διαχείριση ρίσκου, λες: «Σε αυτή τη συναλλαγή ρισκάρω το 2% του κεφαλαίου μου. Αν χαθεί, η ζημιά είναι ακριβώς αυτή και τίποτα παραπάνω.»

Η διαφορά είναι θεμελιώδης: το πρώτο είναι τυφλό στοίχημα, το δεύτερο είναι υπολογισμένη απόφαση.

Πώς μετριέται το ρίσκο

Το ρίσκο μετριέται με τρεις βασικούς άξονες:

1. Stop-loss
   Κάθε θέση έχει ένα σημείο εξόδου σε περίπτωση που η αγορά κινηθεί αντίθετα. Αυτό καθορίζει τη μέγιστη ζημιά.

2. Μέγεθος θέσης
   Ο όγκος των μετοχών ή των συμβολαίων προσαρμόζεται έτσι ώστε η ζημιά στο stop-loss να μην ξεπερνά το προκαθορισμένο ποσοστό του κεφαλαίου (π.χ. 1% ή 2%, 5%).

3. Αναλογία Κέρδους/Ρίσκου (Reward/Risk Ratio)
   Για κάθε μονάδα ρίσκου, η στρατηγική πρέπει να στοχεύει σε τουλάχιστον 3–5-...15 μονάδες κέρδους. Έτσι, ακόμη και με πολλές ζημιογόνες συναλλαγές, μία επιτυχημένη καλύπτει τα πάντα.

Το ρίσκο ως εργαλείο προστασίας

Ο πιο γρήγορος δρόμος για απώλεια κεφαλαίου είναι η απουσία μέτρου. Όποιος μπαίνει στις αγορές χωρίς stop-loss, αργά ή γρήγορα βλέπει τον λογαριασμό του να μηδενίζει.

Το Sophos κάνει το αντίθετο:

• Θέτει το stop-loss αυτόματα

• Υπολογίζει το μέγεθος θέσης έτσι ώστε το ρίσκο να μην ξεπερνά το όριο

• Διατηρεί το συνολικό κεφάλαιο προστατευμένο

Με αυτόν τον τρόπο, το ρίσκο δεν είναι τυφλή απειλή, αλλά εργαλείο πειθαρχίας.

Παραδείγματα με αριθμούς

Ας υποθέσουμε ότι ένα κεφάλαιο 10.000€ εφαρμόζει ρίσκο 2% ανά συναλλαγή. Αυτό σημαίνει ότι η μέγιστη ζημιά είναι 200€.

• Αν το Sophos πετύχει στόχο 4R, το κέρδος είναι 800€.

• Αν χάσει δύο φορές (–200€ –200€) και κερδίσει μία φορά (+800€), το καθαρό αποτέλεσμα είναι +400€.

Η μαθηματική σχέση είναι απλή, αλλά οι περισσότεροι δεν τη χρησιμοποιούν. Το Sophos τη θεωρεί αδιαπραγμάτευτη.

Το λάθος των περισσότερων

Οι περισσότεροι νέοι επενδυτές δεν έχουν ιδέα τι ρισκάρουν σε κάθε συναλλαγή. Μπαίνουν με όλο το κεφάλαιο ή με τυχαία ποσά, παρασυρόμενοι από ειδήσεις, συμβουλές ή ένστικτο. Έτσι, ένα και μόνο λάθος σβήνει μήνες προσπαθειών.

Η ειρωνεία είναι ότι ο απλός κανόνας του 1–2...5% ρίσκου ανά συναλλαγή αρκεί για να προστατεύσει το κεφάλαιο ακόμη και στις χειρότερες περιόδους.

Sophos: Το ρίσκο ως βάση της στρατηγικής

Στο Sophos, το πρώτο βήμα δεν είναι «πού θα μπει η αγορά», αλλά «πόσο θα ρισκάρουμε».

• Το stop-loss καθορίζει το μέγεθος θέσης

• Η αναλογία κέρδους/ρίσκου καθορίζει τον στόχο

• Η τάση καθορίζει αν θα συμμετέχουμε ή όχι

Μόνο όταν αυτά τα τρία είναι στη θέση τους, ανοίγει συναλλαγή.

Συμπέρασμα

Το ρίσκο δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβόμαστε. Είναι ο δείκτης που οργανώνει τις αποφάσεις μας. Όπως ένας μηχανικός σχεδιάζει μια γέφυρα με αντοχή σε συγκεκριμένα φορτία, έτσι και το Sophos σχεδιάζει κάθε συναλλαγή με προκαθορισμένο όριο ζημιάς.

Η αλήθεια είναι απλή:

• Όποιος αγνοεί το ρίσκο, χάνει.

• Όποιος το μετράει και το ελέγχει, μπορεί να κερδίσει.

Το Sophos ανήκει στη δεύτερη κατηγορία.